Prawidłowa higiena aparatów ortodontycznych pozwala na przedłużenie ich żywotności i pożądanego wyglądu a przede wszystkim zapewnia utrzymanie jamy ustnej w czystości. Jest to podstawowe działanie w celu zapobiegania infekcjom miejscowym jak i ogólnoustrojowym. Preparaty do czyszczenia protez czy aparatów ortodontycznych dostępne są w postaci tabletek, roztworów i past. Używane są także pasty do mycia zębów, soda oczyszczona, ocet czy woda z solą.

Akrylowe powierzchnie łatwo kolonizowane są przez drożdżaki z rodziny Candida spp. oraz bakterie. Najbardziej rekomendowany sposób czyszczenia protez opiera się na redukcji biofilmu chorobotwórczych mikroorganizmów nie niszcząc przy tym ich wyglądu i funkcjonalności.

Czyszczenie aparatów ortodontycznych powinno odbywać się co najmniej dwa razy dziennie. W szczególności w nocy, wydzielanie śliny ulega zmniejszeniu, tworząc lepsze środowisko do rozwoju patogenów. Najpopularniejszą metodą wybieraną przez pacjentów jest szczotkowanie aparatu z pastą do mycia zębów, mimo polecania przez specjalistów roztworów kwasu cytrynowego lub tabletek do protez. Jednak używanie zbyt dużej siły oraz zbyt częste mechaniczne czyszczenie powoduje matowienie akrylu i nieestetyczny wygląd.

Jednym ze składników preparatu Orthoclean jest kwas cytrynowy. Kwas cytrynowy pomaga zmniejszyć ilość grzybów z rodzaju Candida albicans, nagromadzonych na powierzchniach akrylowych. Jednak stosując tylko ten środek, rekolonizacja odbywa się już po 48 godzinach od zanurzenia aparatu w roztworze. Użycie dodatkowo sody oczyszczonej wzmaga działanie przeciwdrobnoustrojowe preparatu, usuwając płytkę nazębną, którą tworzą mikroorganizmy bytujące w jamie ustnej.

Na ruchomych aparatach ortodontycznych kumuluje się kamień, który odkłada się także w przestrzeniach nad- oraz poddziąsłowych. Kamień nazębny składa się z komponentów mineralnych, organicznych takich jak lipidy czy białka i nieorganicznych. Składniki wpływające na zahamowanie tworzenia się kamienia nazębnego, mogę być skuteczne w zachowaniu w czystości aparatów ortodontycznych, implantów czy protez. Oprócz kwasu cytrynowego, preparat Orthoclean zawiera także kwas ortofosforowy, który należy do kwasów organicznych. Kwas ten skutecznie wiąże jony wapnia, które są składnikiem kamienia, zapobiegając jego wzrostowi.

Oprócz przejściowego zmniejszenia flory bakteryjnej, bardzo ważna jest jak najskuteczniejsza eradykacja mikroorganizmów. Z tego powodu chlorek benzalkoniowy występuje w produkcie Ortoclean. Substancja ta działa antybakteryjnie poprzez niszczenie błony komórkowej mikroorganizmów i jest skuteczny w niskich stężeniach (0.12%-0.13%). Powoduje trwałe zmniejszenie ilości patogenów i organizmów bytujących na skórze czy błonach śluzowych.

Rekomenduje się codzienne stosowanie płynu Orthoclean. Zapobiega to rozwojowi bakterii i kamienia na aparacie. Po wyjęciu aparatu z roztworu należy opłukać aparat pod bieżącą wodą.

Bibliografia:

  1. Papadiochou S, Polyzois G. Hygiene practices in removable prosthodontics: A systematic review. Int J Dent Hyg. 2018 May;16(2):179-201.
  2. Faot F, Cavalcanti YW, Mendonça e Bertolini Md, Pinto Lde R, da Silva WJ, Cury AA. Efficacy of citric acid denture cleanser on the Candida albicans biofilm formed on poly(methyl methacrylate): effects on residual biofilm and recolonization process. BMC Oral Health. 2014 Jun 23;14:77.
  3. Pratten J, Wiecek J, Mordan N, Lomax A, Patel N, Spratt D, Middleton AM. Physical disruption of oral biofilms by sodium bicarbonate: an in vitro study. Int J Dent Hyg. 2016 Aug;14(3):209-14.
  4. Jin Y, Yip HK. Supragingival calculus: formation and control. Crit Rev Oral Biol Med. 2002;13(5):426-41.
  5. Arias-Moliz MT, Ruiz-Linares M, Cassar G, Ferrer-Luque CM, Baca P, Ordinola-Zapata R, Camilleri J. The effect of benzalkonium chloride additions to AH Plus sealer. Antimicrobial, physical and chemical properties. J Dent. 2015 Jul;43(7):846-54.
  6. Bondurant SW, Duley CM, Harbell JW. Demonstrating the persistent antibacterial efficacy of a hand sanitizer containing benzalkonium chloride on human skin at 1, 2, and 4 hours after application. Am J Infect Control. 2019 Aug;47(8):928-932.